Jeżeli sytuacja w zakresie dostępności TDI dla producentów pianek PU nie ulegnie poprawie, to w krótkim czasie może dojść do stanu kryzysowego w branży i poważnych perturbacji w produkcji mebli tapicerowanych z wstrzymaniem produkcji mebli włącznie.
Michał Strzelecki, dyrektor biura Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli, wystosował w tej sprawie list do wicepremiera, ministra rozwoju, pracy i technologii Jarosława Gowina. Oto jego treść:
Szanowny Panie Premierze,
Polska branża meblarska to jeden z najważniejszych sektorów polskiej gospodarki. W przeciągu ostatnich kilkunastu lat awansowaliśmy do grona liderów w produkcji i eksporcie mebli na świecie. Obecnie zajmujemy 6. miejsce na świecie pod kątem wartości wyprodukowanych mebli, a także 2. miejsce na świecie (1. w Europie) pod kątem wartości wyeksportowanych mebli. Codziennie w ponad 29 000 zakładów meblarskich ulokowanych w Polsce pracę znajduje około 200 000 osób. Chciałbym też podkreślić, iż ponad 90% wyprodukowanych w Polsce mebli trafia na eksport, a polska branża meblarska jest jedną z niewielu, która generuje dodatnie saldo w handlu zagranicznym. Za rok 2019 wyniosło ono ponad plus 36 mld złotych i było najwyższe spośród wszystkich branż przetwórstwa przemysłowego.
Jednakże pomimo niezaprzeczalnych sukcesów, o których wspomniałem powyżej, branża nasza ponownie znalazła się w trudnej sytuacji. Dzisiaj już nie tylko problemy związane bezpośrednio z pandemią SARS-COV-2 wywierają swoje negatywne piętno na kondycji polskich firm meblarskich.
W imieniu największych polskich producentów mebli zrzeszonych i niezrzeszonych w Ogólnopolskiej Izbie Gospodarczej Producentów Mebli pragniemy zwrócić uwagę Pana Premiera na sytuację z jaką ponownie spotyka się polska branża meblarska w tym trudnym czasie. Przedmiotowa kwestia dotyczy producentów mebli tapicerowanych w zakresie dostępności i istotnego wzrostu cen pianek tapicerskich (meble tapicerowane stanową około 30% wartości produkowanych w Polsce mebli). Tylko w ciągu ostatnich tygodni średnia cena tego surowca wzrosła o ponad 40%, a kolejne podwyżki rzędu 20% już zostały zapowiedziane. Na domiar złego nawet w przypadku akceptacji tych ekstremalnych i bezzasadnych podwyżek dostępność pianek tapicerskich na polskim rynku jest obecnie mocno ograniczona. W związku z powyższym nasze firmy tracą swoją konkurencyjność na rynkach zagranicznych, a w znaczniej części średnich czy małych firm zajmujących się produkcją mebli tapicerowanych zaczyna brakować podstawowego surowca do produkcji. Pianka tapicerska stanowi około 10% kosztów mebla tapicerowanego, a wzrost jej ceny o 40-50% przekłada się na utratę 5% rentowności produkcji. W wielu przypadkach może oznaczać to produkcję deficytową, zwłaszcza dla firm produkujące meble z segmentu ekonomicznego.
Jeżeli sytuacja w zakresie dostępności TDI dla producentów pianek PU nie ulegnie poprawie, to w krótkim czasie może dojść do stanu kryzysowego w branży i poważnych perturbacji w produkcji mebli tapicerowanych z wstrzymaniem produkcji mebli włącznie.
Powyższa sytuacja kryzysowa związana jest z faktem, iż główne fabryki (BASF, COVESTRO ulokowane w Niemczech) produkujące podstawowy komponent TDI oraz częściowo POLIOLE ponownie zatrzymały swoje linie produkcyjne. W związku z faktem, że są to podstawowe surowce wykorzystywane do spieniania (produkcji pianki PU), główni dostawcy pianki wprowadzili natychmiastowe, znaczne ograniczenia w dostępności oraz zapowiedzieli zatrzymanie produkcji pianki (część zakładów zamknęła już produkcję, pozostałe planują dokonać tego w ciągu następnych kilku/kilkunastu dni). Biorąc pod uwagę produkcję komponentu TDI na świecie zauważyć można, że piątka największych wytwórców pokrywa około 75% potrzeb światowego rynku. Oznacza to, że dostępność półproduktów przeznaczonych do wytwarzania pianek poliuretanowych elastycznych, stosowanych głównie w meblarstwie i motoryzacji, jest ściśle uzależniona od planów rozwojowych i zachowań na rynku zaledwie kilku spółek. To sytuacja, z punktu widzenia końcowych producentów pianek poliuretanowych i producentów mebli jest bardzo niebezpieczna. Tym bardziej, że producenci europejscy mogą liczyć właściwie na dwóch dostawców: niemieckie firmy COVESTRO i BASF. Całkowite globalne moce produkcyjne dla TDI to ok. 2,5 mln ton rocznie. Liderem pod względem produkcji jest koncern COVESTRO, który dysponuje instalacjami zdolnymi wytworzyć blisko 700 tys. ton TDI, czyli ok. 27%. Drugie miejsce w zestawieniu zajmuje BASF z udziałem na poziomie ok. 22%. Dalszą jedną czwartą produkcji dzielą między siebie trzy azjatyckie przedsiębiorstwa: Wanhua (ok. 11%), Mitsui Chemicals (ok. 8%) oraz Cangzhou Dahua (ok. 6%).
Powyższe dane pokazują jak bardzo produkcja pianek tapicerskich uzależniona jest od dwóch koncernów, które na dzień dzisiejszy produkują blisko 50% TDI na świecie. Sytuacja ta (w Europie zmonopolizowana produkcja TDI) z punktu widzenia ceny podstawowego komponentu do produkcji pianek może prowadzić do zmowy cenowej i stosowania zabronionych prawem zachowań.
Na poniższym wykresie przedstawiliśmy bezpośrednią zależność pomiędzy ceną i dostępnością TDI, a ceną dwóch rodzajów pianki tapicerskiej wykorzystywanej w produkcji mebli tapicerowanych.
W związku z powyższym zwracamy się do Pana Premiera z prośbą o interwencję w powyższej sprawie. Naszym zdaniem sytuacja ta jest związana ze „zmonopolizowaną” produkcją jednego ze składników chemicznych wykorzystywanych w produkcji pianek, mianowicie diizocyjanianotoluenu (TDI). W ostatnich latach kilkukrotnie zatrzymana była produkcja tego składnika w dwóch z trzech zakładów ulokowanych w Europie. Biorąc pod uwagę fakt, iż sytuacja ta zdarza się kolejny raz na przestrzeni 4 lat konieczne jest podjęcie w naszej ocenie wraz z polskim Rządem interwencji nawet na poziomie UE oraz rozważenie inwestycji spółek krajowych w produkcję TDI na terenie Polski (tego typu inwestycja jest niezwykle ważna biorąc pod uwagę polską rację stanu, stabilizację na runku zaopatrzenia branży w surowce oraz dalszy dynamiczny rozwój polskiej branży meblarskiej).
Łączę wyrazy szacunku,
Michał Strzelecki
Dyrektor Biura
Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli
źródło: meblepolska.p